نقش پروبیوتیک‌ها بر سلامت روان
افسردگی و اضطراب از جمله شایع‌ترین اختلالات روانی هستند که باعث ناتوانی در سطح جهانی می‌شوند. تخمین زده می‌شود که حدود ۴.۴٪ از جمعیت جهان به افسردگی مبتلا هستند، درمان‌های دارویی برای این افراد معمولاً با عوارض جانبی و پاسخ‌های ضعیف همراه هستند. همچنین بیماری‌های عصبی مانند آلزایمر و پارکینسون در افراد مسن شایع هستند و اختلالات طیف اوتیسم، اضطراب، افسردگی و اختلالات شناختی در تمامی سنین رایج‌اند.
ارتباط دوطرفه و پیچیده ای بین میکروبیوتای روده و مغز وجود دارد که به عنوان “محور میکروبیوتای روده-مغز” شناخته می‌شود که این ارتباط می‌تواند بر سیستم ایمنی و عملکردهای مغزی تأثیر بگذارد.
مصرف پروبیوتیک‌ها و رژیم غذایی مناسب با تأثیرگذاری بر میکروبیوتای محور روده -مغز، به مدیریت بیماری‌های عصبی برای بهبود عملکرد مغز و وضعیت روحی و شناختی افراد کمک می‌‌‌کند. برخی از سویه‌های پروبیوتیک مانند لاکتوباسیلوس ها و بیفیدوباکتریوم ها به حفظ تعادل بین روده و مغز کمک می‌کنند، به‌عنوان مثال، افزایش سطح این دو باکتری می‌تواند به بهبود وضعیت روحی کمک کند. پروبیوتیک‌ها به حفظ سلامت روده کمک کرده و می‌توانند به عنوان درمان کمکی برای بیماری‌های متابولیک و روانی در نظر گرفته شوند.
پروبیوتیک‌ها می توانند در موارد زیر کمک کننده باشند:
بهبود عملکرد سیستم ایمنی، تنظیم هورمون‌ها و انتقال‌دهنده‌های عصبی که بر روی حالت‌های روحی و شناختی تأثیر می‌گذارند، کاهش التهاب در مغز و روده که به بهبود علائم بیماری‌های عصبی مانند آلزایمر و پارکینسون کمک می کند، افزایش تولید فاکتورهای نوروتروفیک مشتق از مغز که برای بقای نورون‌های مغزی و عملکرد شناختی حیاتی هستند و از این طریق باعث بهبود یادگیری و حافظه می شوند، به عنوان درمان‌های کمکی در کنار داروهای متداول برای بیماری‌هایی مانند افسردگی و اضطراب استفاده می شوند.
تأثیر مثبت پروبیوتیک‌ها و رژیم غذایی به عوامل مختلفی مانند سویه، دوز و مدت زمان مصرف بستگی دارد.
منابع:
Thangaleela S, Sivamaruthi BS, Kesika P, Chaiyasut C. Role of Probiotics and Diet in the Management of Neurological Diseases and Mood States: A Review. Microorganisms. 2022 Nov 15;10(11):2268. doi: 10.3390/microorganisms10112268.
Minayo MS, Miranda I, Telhado RS. A systematic review of the effects of probiotics on depression and anxiety: an alternative therapy? Cien Saude Colet. 2021 Sep;26(9):4087-4099. Portuguese, English. doi: 10.1590/1413-81232021269.21342020. Epub 2020 Jun 28. PMID: 34586262.
